Bizi Takip Edin:
Karbon oranı % 0.07 – % 0.60 arasında değişen ve kükürt oranı % 0.15 ile % 0.40, fosfor oranı %0.07 – 0.10 arasında olan çeliklerdir.
İçerisine Kükürt ve fosfor eklenen bu sebepten ötürü Kolay talaş kaldırma, kolay işleme, yağlı metal alışım yüzeyi, kolay kesim özelliği kazandırılan metallerdir. ıslah ve semente edilebilme özellikleri vardır.
Otomat çelikleri kurşun ile alaşımlandırılmış şekilde de bulunabilir. İlave edilen kurşun çeliğin mekanik özelliklerini değiştirmemekle birlikte yağlama özelliğini kesme hızları artırılabilmektedir.
Otomat çelikleri, genellikle hızlı talaş alma işleminde talaşların kırık çıkmasıyla, talaşlı imalat maliyetleri düşük çeliklerdir. Taşıdıkları kolay işlene bilirlik özelliklerinden dolayı, bu çelikler çok milli veya revolver torna tezgahlarında yapılan boyuna ve alın tornalama, diş açma, matkapla delme, raybalama gibi talaş kaldırma işlemlerine en uygun çelikler olarak tanımlanırlar.
Otomat çelikleri uygulanan ısıl işlemlere göre,
Olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar.
Talaş kaldırma gereği duyulmayan yüzeylerin hassas ölçü toleranslarında olması gerektiğinden, otomat çelikleri daha ziyade soğuk çekilmiş olarak kullanılır.
Bu arada, yaklaşık % 0.120 kükürt ve düşük karbon ihtiva eden ve yarı otomat çeliği olarak adlandırılan çelikler, iyi bir işlene bilirlik özelliğinin yanı sıra, sıcak ve soğuk dövme uygulamasında başarıyla kullanılmaktadır.
Otomat çelikleri, süratli ve seri üretim yapabilen torna ve otomat tezgahlarında, tezgahın işleme hızına uygun yüksek kesici kalem ömrü, iş parçalarının kolay işlenmesini ve tezgahtaki rahat hareketini mümkün kılan iyi bir talaş kırılganlığı, çok düşük kesme kuvvetleri gereği, işlenen parçada iyi bir yüzey kalitesi, dar ölçü toleransları kısacası “iyi işlene bilirlik” sağladıklarından, otomotiv sanayi için değişik tür bağlantı elemanları makina ve teçhizat üreten endüstri kollarında ve inşaat sektöründe, konstrüksiyon elemanları üretiminde, hassas mekanik parçalar üreten endüstri kollarında (optik cihaz ve ölçü cihazları parçaları) kullanılmaktadır.
Bilindiği gibi, değişik çelik türlerinin talaşlı imalatında oluşan talaşlar tipik özellikler taşırlar. Örneğin, alaşımsız yumuşak çelikler, otomat tornalarında işlemeye uygun olmayan talaş türlerinin oluşumuna neden olurlar.
Kısa kırılgan talaş elde etmek,
Bahis konusu hususlar hakkında kısa açıklama şöyle yapılabilir.
Kükürt (S) ile birlikte kurşun (Pb) ilavesi de işleme kolaylığını cüzi bir miktar artırır. Konu ile ilgili olarak aşağıda yer alan endekste, kurşunlu ve kurşunsuz otomat çeliklerinde işlene bilirlik özellikleri arasındaki farklar mukayeseli olarak görülmektedir.
Mamulde sağladığı işleme kolaylığının yanısıra, çelik üretimi sırasında kurşun ilavesi özel yöntemler gerektirdiği ve sağlık açısından çok tehlikeli bir işlem olduğundan üretim maliyetlerini ve dolayısıyla satış fiyatlarını fevkalade arttırmaktadır.
Ancak, genel olarak tezgahlar normal kükürtlü otomat çelikleri ile optimal kapasite ve hızda yelerli bir şekilde çalışabildiklerinden kurşunlu otomat çeliklerinin kullanım alanları oldukça sınırlı kalmıştır.
SAE/AISİ standartlarında kurşun bulunanlar 1 İLXX veya 12LXX simgeleriyle gösterilir. SAE J402 ve DİN 1651 standartları otomat çeliklerini kapsamaktadır.